"24 saat" ABŞ Dövlət Departamentinin martın 20-də dünya üzrə yaydığı insan haqlarının vəziyyətinə dair illik hesabatın Azərbaycana aid olan hissəsini təqdim edirik:

III Hissə

I Hissə

II Hissə

D. HƏRƏKƏT AZADLIĞI VƏ ÖLKƏNİ TƏRK ETMƏK HÜQUQU

Qanun daxili hərəkət, xarici səyahət, mühacirət və repatriasiya azadlığını təmin edir. Hökumət ümumilikdə bu hüquqların bir çoxuna hörmətlə yanaşır, lakin bəzi tanınmış müxalifət xadimləri, fəallar və jurnalistlərin hərəkət azadlığını məhdudlaşdırmaq praktikasını davam etdirirdi.

Dekabrın 12-dən ilin sonuna kimi ölkənin hakimiyyət orqanları tərəfindən dəstəkləndiyinə inanılan azərbaycanlı etirazçılar Laçın dəhlizi vasitəsilə Dağlıq Qarabağı Ermənistanla birləşdirən yeganə yolu bağlayıb və onu əksər mülki və kommersiya nəqliyyatı üçün əlçatmaz edib. Human Rights Watch təşkilatı yola və onun ətrafındakı əraziyə nəzarət edənləri, o cümlədən ölkə hakimiyyətini hərəkət azadlığının dayandırılmamasını təmin etməyə çağırıb.

Xarici Səyahət : Hakimiyyət bir sıra müxalifət xadimlərinin, fəalların və jurnalistlərin ölkədən kənara çıxmasının qarşısını almağa davam etdi. Məsələn, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri Əli Kərimlinin 2006-cı ildən səfərə çıxması qadağan edilib. Qanun çağırış yaşında olan kişilərin xaricə səfər etməzdən əvvəl hərbi orqanlarda qeydiyyatdan keçməsini tələb edir. Səlahiyyətlilər milli təhlükəsizlik məlumatlarına çıxışı olan hərbçilərə bəzi səyahət məhdudiyyətləri qoyub. Cinayət törətməkdə təqsirli bilinən və ya təqsirli bilinən və şərti cəza almış vətəndaşların şərti cəza müddəti başa çatana qədər xaricə getməsinə icazə verilmirdi. COVID-19 pandemiyası zamanı tətbiq edilən məhdudiyyətlərə görə daxili quru sərhəd keçidləri fiziki şəxslər üçün bağlı qalıb.

E. QAÇQINLARIN MÜDAFİƏSİ

Hökumət məcburi köçkünlərin (məcburi köçkünlərin), qaçqınların, geri qayıdan qaçqınların, sığınacaq axtaranların, vətəndaşlığı olmayan şəxslərin və digər narahatlıq doğuran şəxslərin müdafiəsi və yardımının təmin edilməsində BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının (UNHCR) İdarəsi və digər humanitar təşkilatlarla əməkdaşlıq etmişdir.

Sığınacaq əldə etmək imkanı: Qanun sığınacaq və ya qaçqın statusunun verilməsini nəzərdə tutur və hökumət qaçqınlarla bağlı məsələlərə cavabdeh olan Dövlət Miqrasiya Xidmətinin Qaçqın statusunun müəyyən edilməsi şöbəsi vasitəsilə bəzi qaçqınların müdafiəsini təmin etmək üçün sistem yaratmışdır. BMT QAK qaçqınlar üçün şəraitdə, o cümlədən ictimai təhsilə çıxış və qanuni işləmək hüququnda bəzi yaxşılaşmaları qeyd etsə də, ölkədə qaçqın statusunun müəyyən edilməsi sistemi beynəlxalq standartlara cavab vermirdi. Beynəlxalq QHT-lər xidmətin səmərəsiz qaldığını və şəffaf fəaliyyət göstərmədiyini bildirməyə davam etdilər.

Müvəqqəti Mühafizə: Hökumət il ərzində sığınacaq axtaran şəxslərə müvəqqəti mühafizə təmin etməyib. Bununla belə, COVID-19 pandemiyası səbəbindən səlahiyyətlilər rədd edilmiş sığınacaq axtaranları mənşə ölkələrinə qaytarmadı və onların ölkədə qalma müddətini uzatdı.

F. MƏCBURİ KÖÇKÜNLƏRİN VƏZİYYƏTİ VƏ MÜALİCƏSİ

BMT QAK 31 dekabr 2021-ci il tarixinə ölkədə 654 839 məcburi köçkün qeydiyyatda olduğunu bildirib. Onların böyük əksəriyyəti 1988-1994-cü illər arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi səbəbindən evlərini tərk edib.

Məcburi köçkünlərin təhsil və səhiyyə xidmətlərindən istifadə imkanı var idi, lakin onların işsizlik səviyyəsi ölkə üzrə orta göstəricidən yüksək idi. Bəzi beynəlxalq müşahidəçilər hökumətin məcburi köçkünlərin cəmiyyətə inteqrasiyasına adekvat yardım etmədiyini bəyan etməkdə davam ediblər. Sentyabr ayında hökumətin Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsi məlumat vermişdi ki, 1990-cı illərdə məcburi köçkün düşmüş 63 ailə Zəngilan rayonuna köçürülüb. Bu, 2020-ci ildə hərbi əməliyyatlar başa çatdıqdan sonra yeni geri qaytarılan ərazilərdə məskunlaşan 6-cı məcburi köçkün qrupu idi və köçürülənlərin ümumi sayı 326-ya çatıb.

G. VƏTƏNDAŞLIĞI OLMAYAN ŞƏXSLƏR

Vətəndaşlığı olmayan şəxslərin əksəriyyəti Gürcüstan və ya İrandan olan etnik azərbaycanlılar olub. QHT-lər bildirdilər ki, yüzlərlə ilə on minlərlə arasında dəyişən bir çox başqa sənədsiz vətəndaşlığı olmayan şəxslər də var.

Qanun vətəndaşsızlıq statusu almaq üçün müraciət etmək hüququnu təmin etsə də, bəzi şəxslər ərizə üçün tələb olunan sənədləri əldə edə bilməyiblər və buna görə də rəsmi olaraq tanınmamış qalıblar. Vətəndaşlıq haqqında qanun əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin vətəndaşlıq almasını çətinləşdirir. Dövlət Miqrasiya Xidmətinə dekabrın 19-na Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul etmək istəyən əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslərdən (749 uşaq da daxil olmaqla) 721 müraciət daxil olub. 355 əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan şəxsə (370 uşaq da daxil olmaqla) vətəndaşlıq verilib.

Vətəndaşlığı olmayan şəxslər ümumiyyətlə daxili hərəkət azadlığından istifadə edirdilər. Bununla belə, vətəndaşlığı olmayan şəxslərə ölkəni tərk etdikdə onlara səyahət sənədləri verilmir və ya geri qəbul edilməmişdir. Milli qanunvericiliyə əsasən, vətəndaşlığı olmayan şəxslər ölkədə vətəndaşlar və əcnəbilər üçün mövcud olan əksər hüquq və xidmətlərdən istifadə etmək imkanına malikdirlər, yalnız vətəndaşlarla məhdudlaşan məşğulluq kimi bəzi hüquqlar istisna olmaqla. BMT QAK-a görə, lakin bu hüquqlar və xidmətlər yalnız Azərbaycan hökumətinin vətəndaşlığı olmayan şəxsiyyət vəsiqələri (şəxsiyyət vəsiqəsi) və ya BMT QAK-ın mühafizə sənədləri ilə sənədləşdirilmiş şəxslər üçün əlçatan olub. Şəxsiyyət vəsiqəsi olmayanlar, xüsusən də ölkədə elektron idarəetmə sisteminin genişlənməsi səbəbindən əsas hüquqlardan da məhrum idilər. Misal üçün,

Konstitusiya vətəndaşlığın “qanunla nəzərdə tutulduğu kimi” çıxarılmasına icazə verir. İl ərzində məhkəmə bir şəxsin Rusiya Federasiyasının “dövlət və ya bələdiyyə orqanında könüllü xidmətə” görə vətəndaşlığından çıxarıb.

Bölmə 3. Siyasi Prosesdə İştirak Azadlığı

Konstitusiya vətəndaşlara gizli səsvermə yolu ilə keçirilən, ümumi və bərabər seçki hüququna əsaslanan azad və ədalətli seçkilər vasitəsilə öz hökumətini seçmək imkanı versə də, hökumət seçki prosesinə maneçilik törətməklə bu imkanı məhdudlaşdırmağa davam etdi. Qanun müstəqil qanunvericilik qolunu nəzərdə tutsa da, Milli Assambleya icra hakimiyyətindən müstəqil olaraq az təşəbbüs göstərmişdir.

SEÇKİLƏR VƏ SİYASİ İŞTİRAK

Son Seçkilər : 2019-cu ildə prezident Milli Assambleyanın müraciətinə cavab olaraq Milli Məclisi buraxdı; prezident quruma 2020-ci ilin fevralında keçiriləcək növbədənkənar seçkiləri elan edib.

Bəzi müxalifət partiyaları məhdudlaşdırıcı mühiti əsas gətirərək seçkini boykot edib, digər müxalifət partiyaları və qrupları iştirak edib. ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosunun (DTİHB) seçki müşahidə missiyasının məlumatına görə, məhdudlaşdırıcı qanunvericilik və siyasi mühit 2020-ci ilin fevralında keçiriləcək seçkilərdə həqiqi rəqabətin qarşısını alıb. DTİHB belə qənaətə gəlib ki, real siyasi rəqabət və müzakirələrin olmaması səbəbindən seçicilərə mənalı seçim imkanı verilməyib. Bir çox namizəd seçicilərlə əlaqə saxlamaq üçün sosial mediadan istifadə etsələr də, sosial mediadan istifadə ənənəvi mediada təbliğat materialının olmamasını ümumiyyətlə kompensasiya etməyib. DTİHB seçicilərə, namizədlərə və namizədlərin nümayəndələrinə qarşı bir neçə təzyiq halını müşahidə edib. Beynəlxalq və yerli müşahidəçilər səslərin sayılması və yekunlaşdırılması zamanı, o cümlədən seçki qutularına bülletenlərin atılması və karusel səsverməsi zamanı əhəmiyyətli prosedur pozuntuları barədə məlumat veriblər. DTİHB qüsurların “nəticələrin vicdanla müəyyən edilib-edilməməsi ilə bağlı narahatlıqları artırdığı” qənaətinə gəlib. Yerli partiyasız seçki müşahidəçiləri seçkilərin nəticələrinin vətəndaşların iradəsini əks etdirmədiyi qənaətinə gəliblər.

Eynilə, 2018-ci ildə prezident prezident seçkilərinin 2018-ci ilin oktyabrından 2018-ci ilin aprelinə qədər təxirə salınması haqqında fərman verdi. Müxalifət partiyaları rəqabətsiz mühiti ittiham edərək və hazırlıq üçün kifayət qədər vaxt olmadığını əsas gətirərək seçkiləri boykot etdilər. Seçkiləri müşahidə etmiş DTİHB missiyasının məlumatına görə, prezident seçkiləri məhdudlaşdırıcı siyasi mühitdə və həqiqi demokratik seçkilər üçün ilkin şərtlər olan fundamental hüquq və azadlıqları məhdudlaşdıran hüquqi çərçivədə baş tutub. Missiya belə qənaətə gəlib ki, plüralizm, o cümlədən mediada olmadığı halda, seçkidə əsl rəqabət olmayıb. Beynəlxalq və yerli müşahidəçilər seçki günü məcburi prosedurlara geniş şəkildə məhəl qoyulmaması, şəffaflığın olmaması və bülletenlərin qutulara atılması və karusel səsverməsi kimi çoxsaylı ciddi pozuntuların olduğunu bildiriblər.

Siyasi Partiyalar və Siyasi İştirak : Hakim Yeni Azərbaycan Partiyası siyasi sistemdə üstünlük təşkil etməkdə davam etdi. Yerli müşahidəçilər hakim partiya üzvlərinin dövlət vəzifələrində prioritet kimi üstünlüklər əldə etdiklərini bildiriblər.

Siyasi partiyalar çox vaxt rəsmi qeydiyyatdan keçə bilmirdilər. Demokratik və Rifah Partiyası Ədliyyə Nazirliyinin qanuni tələblərə cavab verməsinə baxmayaraq, onu partiya kimi qeydiyyatdan keçirmədiyini bildirib. 2021-ci ilin oktyabr ayından bəri partiyanın ərizə sənədləri müxtəlif əsaslarla dörd ayrı dəfə rədd edilib.

Dekabrın 16-da parlament qapalı və qeyri-şəffaf qanunvericilik prosesindən sonra dəyişdirilmiş “Siyasi partiyalar haqqında” qanunu üçüncü oxunuşda qəbul edib. Müstəqil şərhçilər, vətəndaş cəmiyyəti fəalları və müxalifət liderləri düzəliş edilmiş qanunu partiyaların qeydiyyatı ilə bağlı məhdudlaşdırıcı tələblərə görə tənqid ediblər. Şərtlərə ən azı 5000 partiya üzvünün qeydiyyatı və notarial qaydada təsdiq edilmiş üzvlük siyahılarının hər altı aydan bir yenidən təqdim edilməsi daxildir. Milli Assambleya ATƏT/DTİHB və ya Venesiya Komissiyası kimi beynəlxalq ekspertlərlə məsləhətləşmələr keçirməmişdir, baxmayaraq ki, müşahidəçilərin dediklərinə görə, onlar təşkilatlarla məsləhətləşmələr apardıqlarını və onların rəyini daxil etmişdilər.

Müxalifət üzvləri, ümumiyyətlə, digər vətəndaşlara nisbətən daha çox rəsmi təqiblərə, özbaşına həbs və həbslərə məruz qalırlar. Müxalifətdəki siyasi partiyaların üzvləri sosial şəbəkələrdə hökuməti tənqid edən yazılar dərc etdikdən və ya dinc mitinqlərdə iştirak etdikdən sonra həbs olunmağa, mühakimə olunmağa və inzibati həbsə məhkum olunmağa davam etdilər (bax. bölmə 2.b., Dinc toplaşmaq azadlığı). Yerli QHT-lərin məlumatına görə, Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri Əli Əliyev və Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının üzvləri Niyaməddin Əhmədov, Aqil Hümbətov, Mütəllim Orucov, Malik Rzayev, Pünhan Kərimli və Şahin Hacıyev də daxil olmaqla yeddi müxalifət partiyasının üzvü siyasi məhbus və ya məhbus olub.

Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri Əliyev il ərzində dörd dəfə cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib və yanvar ayından həbsdə qalıb (bax. bölmə 1.e).

Müxalifət partiyaları ofis sahəsini icarəyə götürməkdə çətinlik çəkməyə davam ediblər, çünki mülk sahibləri rəsmi qisas almaqdan qorxurdular. Regional müxalifət partiyalarının üzvləri tez-tez yığıncaqlarının məqsədini gizlətməli olur, çayxanalarda və digər ucqar yerlərdə toplaşırdılar. Müxalifət partiyaları da formal və qeyri-rəsmi maliyyə maneələri ilə üzləşib. Məsələn, hakimiyyət maddi dəstək verənləri cəzalandırmaq, müxalifət partiyalarının üzvlərini işdən çıxarmaq və onların ailə üzvlərinə iqtisadi təzyiq göstərməklə müxalifət partiyalarının maliyyə imkanlarını məhdudlaşdırıb. Müxalifətçi siyasətçilərin ailə üzvləri də təqiblərə məruz qalıb.

Qadınların və Azlıq Qruplarının Üzvlərinin İştirakı : Heç bir qanun qadınların və azlıq qruplarının üzvlərinin siyasi prosesdə iştirakını məhdudlaşdırmır və onlar iştirak edirdilər . Qadınlar və lezbiyan, gey, biseksual, transseksual, queer və interseks (LGBTQI+) fəalları tez-tez əlavə təzyiq və təqiblərlə üzləşirdilər.

Bölmə 4. Korrupsiya və Hökumətdə Şəffaflığın olmaması

Qanun məmurlar tərəfindən korrupsiyaya görə cinayət cəzalarını nəzərdə tutur, lakin hökumət qanunu səmərəli şəkildə tətbiq etməyib və məmurlar cəzasız qalaraq ardıcıl olaraq korrupsiya əməllərinə əl atıblar. Hökumət dövlət xidmətlərinin göstərilməsində aşağı səviyyəli korrupsiya ilə mübarizədə müəyyən irəliləyiş əldə etsə də, dövlət məmurları, o cümlədən ən yüksək səviyyəlilər tərəfindən korrupsiyaya dair hesabatlar davam etdirilir.Transparency İnternational və digər müşahidəçilər korrupsiyanın geniş yayıldığını qeyd ediblər. Hökumətin icra, qanunverici və məhkəmə qollarında korrupsiya halları ilə bağlı məlumatlar var idi. Məsələn, 2004-2017-ci illər arasında ölkəyə edilən səfərlərə dair altı hesabatda CPT ölkənin bütün hüquq-mühafizə sistemində korrupsiyanın “sistemli və endemik” olaraq qaldığını qeyd edib. Məsələn, CPT 2017-ci ildə ölkəyə etdiyi ən son səfəri ilə bağlı hesabatında hüquq-mühafizə orqanları əməkdaşlarının ittihamların azaldılması və ya azaldılması və ya şəxslərin qeydə alınmamış həbsdən azad edilməsi müqabilində ödəniş tələb etmə təcrübəsinə istinad edib. Bu problemlər il boyu davam etdi.Əvvəlki illərdə olduğu kimi, hakimiyyət orqanları hökumətin korrupsiyasını ifşa edən şəxsləri cəzalandırmaqda davam edirdi. Məsələn, vətəndaş cəmiyyəti qrupları sentyabrda tanınmış hüquq müdafiəçisi Elçin Sadıqov, jurnalist Əvəz Zeynallı və Elnur Şükürovun həbsi və mühakimə olunmasının hökumətin ən yüksək pillələrində korrupsiya hallarını artırdıqlarına görə cəzalandırılması olduğunu iddia edirdilər. Sadıqov məhkəmədə yüksək vəzifəli məmurun korrupsiyaya uğradığını iddia edən müştəridən bir neçə gün sonra həbs edilib.  Zeynallı bu iddiaları öz onlayn yayımında paylaşdıqdan az sonra həbs edilib. Şükürov Zeynallına ictimai dəstək ifadə etdikdən sonra həbs edilib. S.Sadıqov sentyabrın 17-də ev dustaqlığına buraxılsa da, Zeynallı və Şükürov ilin sonunda həbsdə qalıblar.

Korrupsiya:  Baş Prokurorluğun Korrupsiyaya qarşı Mübarizə İdarəsi il ərzində 600-dən çox cinayət işinin araşdırıldığını, 186 cinayət işinin məhkəmələrə göndərildiyini, 255 nəfərin məhkum edildiyini bildirib. İl ərzində heç bir əlavə yüksək vəzifəli məmurlar ittiham olunmayıb. 2021-ci ildə rüşvət almaq və külli miqdarda mənimsəmə ittihamı ilə həbs edilən sabiq əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Səlim Müslümovun cinayət təqibi ilin sonunda davam etdirilib. Keçmiş mədəniyyət nazirinə və nazirliyin digər yüksək rütbəli məmurlarına, çoxsaylı səfirlərə, Xarici İşlər Nazirliyinin bir neçə şöbə müdirlərinə, bir neçə rayon icraiyyə komitələrinin (qubernatorlar) rəhbərlərinə və müavinlərinə qarşı korrupsiya ittihamları da daxil olmaqla, bir neçə belə iş istintaq altında qalıb. ). Təqsirləndirilən şəxslər korrupsiyada ittiham edilsə də, həbslər bütün vəzifəli şəxslərdən əmlak bəyannaməsi haqqında qanuna riayət etməyi tələb etmək və ya korrupsiyanı ifşa edən şəxslərə qarşı cəza tədbirlərinə son qoymaq kimi sistemli islahatlarla müşayiət olunmayıb. Bir çox müşahidəçilər həbslərin korrupsiya ilə mübarizə ilə əlaqəsi olmayan siyasi və ya iqtisadi motivlərə malik olduğunu hesab edir.

OCCRP-nin 2017-ci ildə apardığı “Azərbaycan Camaşırxanası” araşdırmasından irəli gələn yeni məlumatlar, o cümlədən OCCRP tərəfindən çirkli pulların yuyulmasında ittiham olunan deputat Cavanşir Feyziyevin Londonda 34,5 milyon dollarlıq daşınmaz əmlak alması ilə bağlı məlumatlar açıqlanmağa davam edib. 2017-ci ilin təhqiqatı ölkənin hakim elitasına vəsaitləri mənimsəməyə, vergilərdən yayınmağa, pulları yumağa, avropalı parlamentarilərə rüşvət verməyə, mülklər almağa və dəbdəbəli həyat tərzini maliyyələşdirməyə imkan verən mürəkkəb çirkli pulların yuyulması əməliyyatını və rüşvət fondunu üzə çıxarıb.

Fevral ayında OCCRP Naxçıvan Muxtar Vilayətinin o vaxtkı rəhbəri Vasif Talıbovun iki oğlunun “Azərbaycan Camaşırxanası” ilə əlaqəli bank hesablarından 20 milyon dollardan çox pul aldığını bildirdi. İki oğul həmçinin Gürcüstan və Dubayda 63 milyon dollardan çox əmlak alıblar. Dekabrda Talıbov tutduğu vəzifədən istefa verib.

18-35 yaş arası kişilər üçün universal olan hərbi xidmət öhdəliyindən imtina etmək üçün rüşvət verən şəxslərin rüşvət verməsi ilə bağlı mötəbər məlumatlar var. Vətəndaşlar həmçinin bildirdilər ki, hərbi qulluqçular daha kiçik rüşvət müqabilində daha asan hərbi vəzifələrə təyinat ala bilərlər. Sentyabr döyüşlərində həlak olan əsgərin qardaşı dəfn mərasimindən bir neçə gün sonra müstəqil jurnalistə deyib ki, qardaşı təyinat almaq üçün lazımi rüşvət və daha yüksək maaş almaq üçün təxminən 6000 manat (3500 dollar) bank krediti alıb. elit vahid. Ertəsi gün internetdə qardaşın bunu dediyi üçün üzr istəməsi və kreditin rüşvət üçün istifadə edilmədiyini iddia edən video yayılıb. Sosial şəbəkə istifadəçilərinin ümumi qəzəbindən və videonun Müdafiə Nazirliyində çəkilmiş məcburi etiraf olduğu iddialarından sonra,

Hökumət Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin doğum haqqında şəhadətnamələrin alınması kimi dövlət xidmətlərinin göstərilməsi üçün vahid mərkəz kimi fəaliyyət göstərən xidmət mərkəzlərinin imkanlarını və sayını genişləndirməklə aşağı səviyyəli korrupsiyanın azaldılması və dövlət xidmətlərinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində səylərini davam etdirmişdir. və doqquz nazirlikdən nikah vəsiqəsi.

Bölmə 5. İnsan hüquqlarının iddia edilən sui-istifadələrinin beynəlxalq və qeyri-hökumət araşdırmalarına qarşı hökumətin mövqeyi

Hökumət keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin və ətraf ərazilərin Azərbaycanın nəzarəti altında olan müəyyən ərazilərinə çıxışı təmin edərkən, digər ərazilərə girişi məhdudlaşdıraraq yerli və beynəlxalq jurnalistlərin, həmçinin Amnesty İnternational kimi beynəlxalq insan haqları təşkilatlarının reportajlarını məhdudlaşdırıb. və Human Rights Watch.Hökumət yerli və beynəlxalq insan haqları qruplarının fəaliyyətinə ciddi məhdudiyyətlər qoymağa davam etdi. QHT-lərin fəaliyyətini məhdudlaşdırmaq üçün məhdudlaşdırıcı qanunların tətbiqi və digər təzyiqlər son illərdə olduğu kimi yüksək səviyyədə davam etmişdir. Fəallar həmçinin səlahiyyətlilərin təşkilatlarını və ya qrantlarını qeydiyyata almaqdan imtina etdiklərini və təşkilatlarının fəaliyyəti ilə bağlı araşdırmaların davam etdiyini bildirdilər.Hökumət bəzi beynəlxalq insan hüquqları QHT-ləri ilə əlaqə saxlasa və onların sorğularına cavab versə də, dəfələrlə digər insan hüquqları üzrə QHT-ləri və fəalları tənqid və qorxutdu. Ədliyyə Nazirliyi özbaşına əsaslarla insan hüquqları üzrə QHT-lərin qeydiyyatını rədd etməkdə və ya ağır inzibati məhdudiyyətlər qoymaqda davam etmişdir. Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzi və Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu illərdir qeydiyyatdan imtina edilən bir sıra QHT-lər arasında qalıb. 2021-ci ildə AİHM hər iki təşkilatı qeydiyyatdan keçirmədiyinə görə ölkəni Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasını pozduğunu müəyyən edib.

Hökumət rəsmiləri və hökumətə bağlı media orqanları insan haqları fəallarına və siyasi müxalifət liderlərinə qarşı ritorik hücumlarla məşğul olurlar (bax. bölmə 3, Siyasi Prosesdə İştirak Azadlığı), onları ölkədə sabitliyi pozmağa cəhd etməkdə və xarici maraqlar naminə işləməkdə ittiham edirlər.

İnsan Hüquqları Müdafiəçilərinə qarşı qisas: Aparıcı insan hüquqları QHT-ləri insan hüquqları ilə bağlı işlərin araşdırılması və nəticələrini dərc etmək üçün düşmən mühitlə üzləşiblər.

Bəzi hüquq müdafiəçiləri hökumətin müxtəlif maneələri, o cümlədən polisin təqibləri və saxlanması, bank hesablarının dondurulması və əsassız həbslər səbəbindən öz peşə vəzifələrini yerinə yetirə bilməyiblər. Hüquq müdafiəçiləri hakimiyyətin hüquq müdafiəçisi Bəxtiyar Hacıyevlə rəftarını (1.d. və 1.e. bölmələrinə baxın) təqib, həbs və əsassız həbs nümunələri hesab ediblər. Onlar insan haqları üzrə vəkil və jurnalist Elçin Məmmədin 2020-ci ildən, o, ictimaiyyətdə korrupsiya və insan hüquqlarının pozulması ilə bağlı iddialarını açıqladıqdan qısa müddət sonra həbsdə saxlanmasını başqa bir nümunə hesab etdilər (bax. bölmə 1.e). Dondurulmuş bank hesablarına misal olaraq QHT-lərə rəhbərlik etmiş iki hüquq müdafiəçisi İntiqam Əliyev və Əsabəli Mustafayevin hesablarını göstərmək olar. Mustafayevin
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/3nf9fAw